Κίτσος: χορός της Αμοργού

Ο «Κίτσος» είναι ένα μουσικό μοτίβο της στεριανής Ελλάδα, γνωστό κυρίως από την Πελοπόννησο, σε συρτό ρυθμό, που συνοδεύεται με τα λόγια του κλέφτικου τραγουδιού «Του Κίτσου η μάνα κάθονταν στην άκρη στο ποτάμι».

Δεν ξέρουμε πως και από ποιους αυτό το μουσικό θέμα έφτασε στην Αμοργό, όπου πάντως οι παλιοί αυτοδίδακτοι μουσικοί του νησιού μας προσάρμοσαν ορισμένες μουσικές φράσεις του και το μετεξέλιξαν σε ένα χορευτικό κομμάτι. Ο «Κίτσος» στην Αμοργό δεν τραγουδιέται. Χορεύεται μόνο. Ο χορός είναι αντρικός, συντροφικός, πηδηχτός και ρωμαλέος. Παλιά αλλά και τώρα, ο Κίτσος άνοιγε τα πανηγύρια και τις γιορτές για να ακολουθήσουν άλλοι σκοποί και χοροί και να σχηματιστεί ο «κάβος», δηλαδή μια μεγάλη σειρά αντρών και γυναικών που χόρευε συρτούς και σούστες για πολλή ώρα.

Ο Κίτσος χορεύεται παντού στην Αμοργό: στην Χώρα, την Γιάλη (Αιγιάλη), την Κάτω Μεριά. Περιέργως δεν χορεύεται στα αμοργιανά νησιά Δονούσα, Κουφονήσι, Σχινούσα και Ηρακλειά, που αποικίστηκαν από αμοργιανές οικογένειες μετά το 1870. Κάθε μέρος της Αμοργού χορεύει τον Κίτσο με τον δικό του τρόπο. Παλιά τον χόρευαν δύο άντρες. Ο ένας ήταν ο κυρίως χορευτής, που έκανε τις φιγούρες. Ο δεύτερος που τον κρατούσε λεγόταν «φαλλός». Σήμερα, χορεύεται κυρίως από ομάδα αντρών (3-4) που πιάνονται από τους ώμους και συγχρονίζουν τα βήματά τους, αν και ο πρωτοχορευτής συνεχίζει να έχει το πρώτο ρόλο.

Ένα δείγμα του Κίτσου δείχνει το βίντεο που ακολουθεί από το γλέντι που γίνεται στην Χώρα την Κυριακή του Πάσχα.